ورزشهای ملی افغانستان
عبارت از ورزش‌هایی است که ازخاک افغانستان یا از اقوام ساکن آریانا، باختر، خراسان وافغانستان بر خاسته درهمین کشور رشد نموده باشد.
وهنیار سمونمل غلام ربانی نصرالدین زاده افشار
عبارت از ورزش‌هایی است که ازخاک افغانستان یا از اقوام ساکن آریانا، باختر، خراسان وافغانستان بر خاسته درهمین کشور رشد نموده باشد. ورزشهای ملی یکی از سنن افغانی نیز می باشد. مهم‌ترین ورزشهای ملی افغانستان عبارت اند از بزکشی، اسپ دوانی، خر دوانی، کشتی گیری، شمشیر جنگی، بیل بازی، چوب جنگی، شناوری، دویدن، درخت بازی، ناتک، نیزه بازی، سنگ دورکان، دست بردکان، شرط زنی، یخ مالک زنی، نفس بردکان، توپ دنده ودنده کلک می باشد
.بزکشی: بزکشی از مهم‌ترین بازی ملی افغانستان می باشد. دراین بازی مردان خیل قوی شرکت ورزیده یکی ازپرهیجانترین ورزش افغانستان بشمار می آید. بزکشی از خیلی‌ها قدیم در بلخ باستان مروج بوده است. گویند آریائی ها درشبانگاه بالای یونانیان حمله نموده هر اسپ سوار یک نفر از دشمن را می ربود. پس از سالها این حرکات به ورزش بزکشی تبدیل شده به عوض آدم بز را کش می نمودند. بازی بزکشی در افغانستان بشکل رسمی وغیر رسمی وجود دارد. بازی رسمی دارای مصئونیت بوده ولی بازی غیر رسمی خیلی سخت وخطر ناک می باشد. که فعلاً بازی غیر رسمی زیاده در قریه جات وولسوالی ها حتا به سطح شهر وجودارد. هر ولایت از ۵۰۰-۲۰۰۰چاپ انداز دارد که از میان آنها ده نفر به صفت تیم ولایت انتخاب می شود. همه ساله در جشن نوروز و جشن استقلال مسابقات بین ولایات صورت می گیرد. در ولایات و ولسوالی ها وقریه جات در هر جمعه مسابقات بزکشی صورت می گیرد.دربازی بزکشی شلاق زدن در اثنا بالا نمودن و انتقال بزغاله مروج است. گاهگاهی دورقیب بزغاله را به فاصله ده ها کیلومتر برده پس از جنگ و برخورد دو باره برگشته بز را در دایره حلال می اندازند. در قشلاقها و ولسوالی ها به صدها اسپ شرکت جسته وتیم جود ندارد هرکی بازور وقوت وشلاق زدن بزغاله را بلند نموده به دایره حلال می کشاند. در جریان مسابقه دست پا شکستن، زخمی شدن وزیر پای اسپها شدن اکثراً وجود دارد. بعضی اسپهای تربیت شده چاپ انداز را با دو پا به زمین می اندازد. اگر پهلوانی در جریان بازی کشته می شود فقط خان ها ومالیکین تصمیم گیری می نمایند کس محاکمه نمی شود. ظاهرشاه تلاش فراوان نمود تا این بازی را شامل بازی المپیک نماید. تا آنکه در سال ۱۳۳۹اداره المپیک با قبول یکتعداد مقررات این بازی را شامل بازی های المپیک نمود. ودر افغانستان فدراسیون بزکشی تاسیس گردیدم مقررات ورزش بزکشی: هرتیم دارای ده نفر باشند.شلاق زدن به پهلوان چاپ انداز ممنوع است وقت این بازی یک ساعت و ۴۵دقیقه میباشد.میدان بزکشی دارای طول ۴۰۰ و عرض ۳۰۰ متر باشند.فقد ۵نفر از بز کش از هرتیم میوانند در نصف بازی شرکت جویند.هر نصف بازی ۴۵دقیقه می باشد.پس از ۴۵دقیقه برای ۱۵دقیقه تفریح وجود داشته باشد. وزن بزغاله از ۵۰کیلواضافه نباشد.کشتن وزخمی کردن عمدی ورزش کاران جرم است.بازی توسط ریفری اداره شود.ریفری حق دارد که وقت بازی یک چاپ انداز را کم زیاد و تمدید کند. لباس چاپ انداز و زین اسپ وزن وطول شلاق به معیار حفاظتی برابر باشد.
کشورهای چون اوزبکستان، تاجکستان، ترکمنستان، قرغیزستان و قزاقستان پس از آزادی ومجزا شدن از دولت شوروی بزکشی را در کشور خود مروج ساختند که آهسته آهسته در حال انکشاف است. امکان آن می رود در آینده خیلی نزدیک مسابقات جهانی بزکشی بین ۸-۱۰ کشور آسیایی میانه براه انداخته شود. و به میلیون‌ها تماشاچی غرض تماشا بزکشی خواهند آمد. روزی خواهد رسید که مانند جشن دیواری هند، گاو بازی ایتالیا و جنگ بادنجان رومی اسپانیا بازی جهانی گردد. توپ دنده نوع ابتدایی از بیس بال است که از کشور هند به افغانستان ترویج شده است. این بازی ۴۰سال قبل در افغانستان خیلی مروج بود با به میان آمدن بازی فوتبال علاقمندان آن کم شده است. دنده کلک: بازی دنده کلک از خیلی‌ها قدیم در افغانستان وجود دارد. بازی کنان این ورزش نوجوانان وجوانان است. این بازی نزدیک با بیس بال و کرکیت است. چوب طویل به اندازه ۸۰سانتی متر که به آن چوب خورد زده می شود بنام دنده یاد می شود وچوب خورد به طول ۲۰سانتی که دوطرف آن تیز است بنام کلک یاد می شود. دراین بازی به عوض توپ از چوب کوچکی که دو نوک آن مانند پنسل باریک تراش شده باشد استفاده می شود. مسابقات این ورزش توسط دو گروپ کوچک و یا بزرگ می تواند صورت گیرد. روش این بازی طوریست که بچه ها در وسط یک توته زمینی که سطح هموارداشته باشد، خوچک را آماده می سازند «خوچ عبارت ازحفری است که به قطر ده سانتی وبه عمق ۱۵سانتی متر که توسط بازی کنان این بازی حفر می شود تا درهنگام بازی، کلیک درآن ایستاده شود. در اثنای اصابت دنده کلک از زمین بر خواسته و آنرا همراه با دنده ضربه وارد نمایند و بدور اندازند. بعد از بدست آوردن نوبت ازسوی یک جناح، به بازی آغازمی نمایند. ابتدا کلیک توسط یکتن از گروپ جانب مقابل بطرف هوا بلند می شود. حین نزول ازهوااگر لیک بداخل «غوچک» افتد نوبت به شخص دیگری واگذار می گردد.
