تغییر اقلیم؛ منابع آب و انرژی آسیا در خطر است

به گفته پژوهشگران اختلال مرتبط به تغییرات اقلیمی در سیستم حیاتی آب منطقه هندوکش – همالیا خطرهایی را برای توسعه اقتصادی و امنیت انرژی در۱۶ کشور آسیایی ایجاد کرده و برای نجات جریان آب، به اقدامات هماهنگ نیاز است.

بر اساس معلومات «مرکز تحقیقاتی خطرات آب در چین» حوزه‌های آبی ۱۰ رودخانه بزرگ که از منطقه کوهستانی هندوکش و هیمالیا سرچشمه می‌گیرند، زمینه زندگی ۱.۹ میلیارد نفر را فراهم کرده که تولیدات ناخالص داخلی آن سالانه به ۴.۳ میلیارد دالر می رسد اما تاثیرات تغییر اقلیم قبلاً خطر جدی آب شدن یخچال‌های طبیعی و آب و هوای شدید را در پی داشته است.

پژوهشگران هشدار داده اند که همه رودخانه ها «در صورتی که ما نتوانیم آلودگی را کاهش دهیم… با خطرات آب‌خیزی روبر خواهد شد.» و این که ساخت و ساز زیربناهای تولید انرژی از آب نیز با مشکل روبرو خواهند شد.

این ده رودخانه شامل گنگا و برامپوترا که در هند و بنگلادیش جریان دارند، یانگ تسه در چین و دریاهای زرد و همچنین آب راه‌های فرامرزی، مانند: میکونگ و سالوین هستند.

این رودخانه ها سه چهارم انرژی آبی و ۴۴ درصد انرژی زغال‌سوز در ۱۶ کشور به شمول أفغانستان، نیپال و جنوب آسیا را تامین می‌کنند.

خشکسالی در فرانسه

فرانسه به دلیل کمبود آب و خشکسالی یک ستراتیژی را به هدف صرفه جویی آب تصویب کرده است. خشکسالی در برخی مناطق فرانسه به حدی جدی است که آب مورد نیاز آشامیدنی به وسیله موترهای باری تامین می‌شود که هزینه زیادی دارد.

کاهش سطح آب دریاها

بعد از خشکسالی تابستان سال گذشته در فرانسه، سطح آب دریاها به طور فزاینده کاهش یافته است. حالا کمبود آب برای باشندگان منطقه «کوکورون» به یک موضوع جدی تبدیل شده است.

گیاهان بی‌آب در بهار

تنها سطح آب در دریاچه ها کم نشده بلکه تاثیر خشکسالی در مناطق خشکه به وضوح دیده می‌شود. در بعضی مناطق زمین‌ها، مزارع و مراتع که معمولاً سبز اند، حالا رنگ قهوه‌ای به خود گرفته اند، چرا که برای هفته‌ها حتی در زمستان قطره‌ای باران هم نباریده است.

چالش تهیه آب آشامیدنی

از ماه جولای سال ۲۰۲۲ به این سو آب آشامیدنی ناحیه کوکورون در منطقه مرتفع ماسیف سنترال با موترهای لاری تامین می‌شود. انتقال آب از طریق جاده تا حالا حدود ۱۰۰ هزار یورو هزینه داشته است.

تأمین آب آشامیدنی با موتر

موتر لاری که حدود ۱۲ هزار لیتر آب را انتقال داده می‌تواند، دو بار در هفته به «Saint-Cirgues-en-Montagne» می‌رود تا به منطقه مجاور که ۱۳ کیلومتر فاصله دارد، آب برساند.

اولین آتش‌سوزی بزرگ جنگلات

در فرانسه

خشکسالی آتش‌سوزی جنگلات را نیز در پی داشته است. در ماه اپریل سال روان میلادی بزرگترین آتش سوزی جنگلات در فرانسه در منطقه‌ای میان ساربر و بانیولس– سور مِر فرانسه رخ داد. بر اساس معلومات اطفائیه این منطقه، در این آتش سوزی بیش از ۹۰۰ هکتار زمین طعمه حریق گردید. مهار این آتش سوزی یک شبانه روز طول کشید.

بستر خشک رودخانه در آغاز بهار

چندین هفته می‌شود که دیگر در فرانسه باران نباریده است. از زمان آغاز ثبت رویدادهای آب و هوایی در سال ۱۹۵۹ تا اکنون هرگز فصل بهار در فرانسه چنین نبوده است. یکی از دلایل آن منطقه پرفشار یا پادچرخند در غرب اروپاست که جبهه های باران را دور می‌کند. با تغییرات اقلیمی می تواند این پدیده افزایش یابد. لوآر که طولانی ترین رود فرانسه است، ماه مارچ اینجا در «Montjean-sur-Loire» تقریباً خشک بود.

کمبود مجدد انرژی

سطح آب در مخزن سد بزرگ دریاچه «du Chambon» کوه های آلپ فرانسه که ساحه‌ی ۱۴۰ هکتار را در بر می‌گیرد، در ماه مارچ به شدت کاهش یافت. فرانسه ۱۵ درصد انرژی مورد نیازش را از نیروگاه های برق آبی مانند این بند تأمین می کند. در این کشور نگرانی از کمبود بیشتر انرژی افزایش یافته است. تابستان سال ۲۰۲۲ برخی نیروگاه های هسته یی تعطیل شدند، چرا که در رودخانه ها آب کافی برای خنک کردن آنها جریان نداشت.

چشم‌اندازی تیره

در بعضی مناطق فرانسه دیگر آبی در نل‌ها جریان ندارد. پاریس اقدامات عاجل را برای خشکسالی دوباره در تابستان روی دست گرفته است. بنا براین برخی از بخش‌ها، حوض‌های آب نباید پر و یا موترها شست و شو شوند.

اروپا تنها قاره‌ای نیست که از خشکسالی رنج می‌برد

طبق گزارش سال گذشته سازمان ملل متحد، سالانه حدود ۵۵ میلیون نفر در سراسر جهان از خشکسالی رنج می‌برند. افریقا قاره‌ای است که بیشترین  خشکسالی‌ها را تجربه می کند.

تغییرات اقلیمی در تمامی قاره‌ها

سازمان جهانی هواشناسی ملل متحد اخیراً در گزارش اقلیم جهانی اش گفته است که تغییرات اقلیمی سال گذشته در همه بخش‌های زمین، هرچه بیشتر گسترش یافته است و پیامدهای ناشی از آن، از جمله خشکسالی ها و سیلاب ها، باعث مهاجرت بیکاری و مهاجرت میلیون‌ها نفر در جهان شده است.

هشدار از بحران آب در جهان

ملل متحد در اواخر ماه مارچ گزارش سال ۲۰۲۳ توسعه جهانی آب را نشر کرد که تصویر تاریکی از تشدید کمبود آب در سطح جهان ارائه می‌کند. گزارش گفته است که کمبود فصلی آب به دلیل تغییرات اقلیمی افزایش خواهد یافت. براساس گزارش جدید حدود ۲۶ درصد از جمعیت جهان به آب آشامیدنی پاک و حدود ۴۶ درصد مردم به خدمات مدیریت شده و مصون حفظ‌ الصحه دسترسی ندارند.

حدود ۸۶۵ گیگاوات برق در امتداد ۱۰ دریا که اکثر آن‌ها متکی به آب هستند، از خطرات اقلیمی آسیب پذیراند. پژوهشگران افزودند که بیش از ۳۰۰ گیگاوات برق که برای تامین انرژی در جاپان کافی است، در مناطقی قرار دارد که با خطرات آب‌خیزی «شدید» یا «بسیار شدید» روبرو هستند.

حوزه رودخانه یانگ تسه در چین که حدود یک سوم جمعیت این کشور را در خود جای داده است و حدود ۱۵ درصد انرژی را تولید می‌‌نماید، سال گذشته خشکسالی طولانی مدت را تجربه کرد که سبب کاهش شدید تولید برق و مختل شدن زنجیره تأمین جهانی شد.

حکومت‌ها از آغاز خشکسالی ساخت نیروگاه‌های جدید زغالی را تصویب کردند تا به رفع اختلالات ناشی از کمبود برق آبی کمک کنند.

با این حال، انرژی تولید شده از زغال سنگ نیز به آب ضرورت دارد و افزایش ظرفیت در چین و هند می‌تواند کمبود آب را تشدید کند.

به باور پژوهشگران با افزایش خطرات اقلیمی، کشورها تحت فشار قرار می‌گیرند تا سیاست‌هایی را برای تضمین امنیت انرژی و آب روی دست گیرند.

آن‌ها گفتند: «آنگونه که انتخاب انرژی می‌تواند بر آب اثر بگذارد و کمبود آب می‌تواند ذخایر انرژی را تحت تاثیر قرار دهد، امنیت آب باید امنیت انرژی را تعیین کند.»