ماین‌ها و مهمات منفجرناشده؛ میراث شوم جنگ و قاتل پنهان بشر

مهربانو
پدیده‌های زیادی دامن‌گیر مردم جبرآشنای کشور در طول تاریخ کوتاه آن شده است. جنگ، حوادث طبیعی وغیرطبیعی، قاچاق انسان، قاچاق مواد مخدر، فقر، جهل، ماین ومهمات منفجرناشده و…از مردم ما قربانی گرفته است. در این میان ماین‎ها ومهمات منفجرناشده به عنوان قاتل پنهان بیشترین تاوان را از روستاییان این کشور گرفته است. افغانستان از جمله کشورهایی است که سال‎ها درگیر جنگ بوده و جنگ‎های طولانی و تحمیلی در پهلوی سایر تبعات خانمان برانداز آن، میراث شوم ماین‎ها و مواد منفلق ناشده را در کوه‎ها، جاده‎ها، دامنه‎ها و محلات کشور برجای گذاشته که سالانه جان انسان‎های زیادی را می‎گیرد وخانواده‎های زیادی را به گلیم غم واندوه می‌نشاند. برنامه ماین پاکی در افغانستان از سال 1989 فعالیت‎های خود را آغاز کرد و در این مدت حمایت جامعه جهانی و ظرفیت‎های خوب انسانی در بخش ماین پاکی بیش از 20 میلیون قلم مواد منفجرناشده را خنثا ودر نتیجه سه هزارو 200 کیلومتر مربع ساحه را از وجود ماین پاک‎سازی کرد.در کنار پاک‎سازی ساحات ملوث، برای 28 میلیون تن به گونه مستقیم وغیر مستقیم برنامه‌های آگاهی‎دهی از خطرات ماین را تطبیق کرده وبه بیش از 43 هزار قربانیان ناشی از ماین ومهمات منفجرناشده کمک مالی کرده است.
این اداره با نشر گزارشی در سال 1395 گفته بود افغانستان تا سال 2023 میلادی عاری از ماین خواهد شد، اما در طول سال‎ها فعالیت مستمر وجان‎فشانی‎ها و قربانی‌های زیادی که همکاران این برنامه در سکتور خصوصی، خیریه و دولتی متقبل ومتحمل شده اند هنوز اراضی ملوث با ماین در کشور احساس می‌شود. از چهارم اپریل روز بین المللی آگاهی‎دهی ازخطرات ماین‌ها تحت شعار(بیایید برای از بین بردن تلفات ملکی ناشی از ماین و مواد منفجره دست به دست هم بدهیم) با اشتراک وزارت دولت درامور رسیدگی به حوادث، معیینان وزارت‎های صحت عامه، اطلاعات وفرهنگ، امور مهاجرین، فواید عامه و نمایندگان موسسات ماین پاکی داخلی و خارجی از سوی وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث در کابل تجلیل شد.
قاری نورالدین رستم خیل رییس انسجام و هماهنگی تطهیر ماین وزارت دولت در امور رسیدگی به حوادث در آغاز این نشست گفت: برنامه ماین پاکی افغانستان که یک برنامه کاملاً بشردوستانه و غیر سیاسی است توانسته است در طول سال‌های اخیر 3444 روستا که 3500 کیلومترمربع مساحت دارد را از مهمات وماین‎ها پاک سازی و همچنان با حمایت مالی سازمان‎های ملی و بین المللی 75500ماین،33000ماین ضد وسایط، 2.2 میلیون مهمات منفجر ناشده و 4944 ماین دست ساز را منهدم وبه 22.4 میلیون تن در کشور، در باره خطرهای ماین‎های منفجرناشده آگاهی دهی کند و تلاش دارد که امسال هم برنامه آگاهی دهی خود را بیشتر کند.
همچنان او می‌افزاید: در حال حاضر برنامه ماین پاکی در 20 ولایت ادامه دارد ودر طول سال گذشته تقریباً 100 کیلومترمربع زمین در کشور، که آلوده به ماین بودند پاک سازی شده و برای پاک‌سازی 1200 کیلومترمربع ساحه ی ملوث با مواد منفجر ناشده، به بودجه نیاز است که برای پاک کاری آن در کشور خواستار تخصص مشخص در بودجه ملی شد. در ادامه این نشست ملامحمد عباس آخوند سرپرست وزارت رسیدگی به حوادث گفت: ماین و مواد منفجره ناشده دشمن مشترک همه است واز همه قربانی می‎گیرد و برای پاک کاری ماین‌ها و مواد انفجار ناشده همکاری مردم، بزرگان قومی وامامان مساجد مهم وضروری است، به کمک مردم است که موسسات می‌توانند محلات وکشت‌زارهای ماین را دریابند وآن‌را پاک کاری کنند.
او گفت: برنامه پاک کاری ماین یک برنامه غیرسیاسی است از کشورها وموسسات بین المللی خواست تا نهادهای که در بخش ماین پاکی فعالیت دارند را کمک کنند.
همچنان فرید همایون رییس نهاد بین المللی «هلوترست» گفت: 70 درصد ساحات کشور از وجود ماین‌های منفجرناشده پاک سازی شده است و هم‌کاران ما تلاش می‌کنند که ساحات بیشتری را از و جود ماین‌ها پاک‌سازی کنند
همین گونه، کمیته بین المللی صلیب سرخ، به مناسبت روز جهانی آگاهی دهی از خطرات ماین گفته است که در جریان سال 2022حدود 995 تن در نتیجه انفجار ماین‌ها ومهمات منفجرناشده در کشور کشته یا زخمی شده اند. همچنان در تازه ترین مورد چند روز قبل از اثر انفجار یک مرمی بجا مانده راکت در ولسوالی سیدآباد میدان وردک، دو کودک یک خانواده جان باختند.
پیش از این یونیسف در گزارشی گفته بود که در سال 2022 بیش از700 کودک در کشور در اثر مهمات منفجرناشده کشته یا معلول شدند.
و در آخر امین معلولی است که هنگام جمع‌آوری هیزم، پا، دست وبینایی خود را پس از گذاشتن پاه بر روی ماین از دست داده است. به گفته او، نیمی از قربانیان مهمات انفجاری و ماین در کشور کودکان هستند.‌‎